1-8. La rakonto de Monaĥo Sariputo

　　1-8. La rakonto de Monaĥo Sariputo

　　Kiu prenas la veran kiel malveran

　　kaj la malveran kiel veran,

　　Tiu neniam atingos la verecon,

　　Vagante en la kampo de penso misformita.

　　Kiu scias la veran kiel veran

　　Kaj la malveran kiel malveran,

　　Tiu atingos la verecon,

　　Irante en la kampo de penso bone formita

　　Restante en Veluvano, la Bambueja Monaĥejo en Raĝagaho, la Budho parolis tiujn versaĵojn rilate al Sanĝajo, la antaŭa instruisto de du Ĉefaj Disĉiploj Sariputo kaj Moganano, kiuj estis antaŭaj Upatiso kaj Kolito.

　　Antaŭ la naskiĝo de la Budho, ne malproksime de Raĝagaho estis du bramanaj vilaĝoj nomataj Upatiso kaj Kolito. Iutage gravediĝis bramana edzino Rupasari loĝanta en Upatisa Vilaĝo, kaj en la sama tago, same gravediĝis alia bramana edzino Mogali loĝanta en Kolita Vilaĝo. Oni diris, ke tiuj du familioj havis firman amikan rilaton inter si por sep generacioj. Ili ekprotektis la gravediĝon de la estontaj patrinoj en la sama tago. Ĉiu el ambaŭ virinoj naskis filon post dek monatoj laŭ luna kalendaro.

　　En la nomdona tago por la infanoj, la filo de bramana virino Rupasari estis nomita Upatiso ĉar li estis filo de la genta familio en Upatisa vilaĝo. Oni nomis la alian infanon Kolito ĉar li estis filo de la genta familio en Kolita Vilaĝo. Kreskinte, ambaŭ knaboj lertis pri ĉiuj artoj kaj scioj. Kiam la juna Upatiso iris al la rivero aŭ ĝardeno por sin amuzi, lin akompanis kvincent orkoloraj portseĝoj. Junan Koliton akompanis kvincent ĉaroj tirataj de bestoj. Ambaŭ junuloj respektive havis sekvantaron el kvincent knaboj.

　　Tiam en Raĝagaho okazis ĉiujara celebrado nomata Montpinta Festivalo. Oni aranĝis du sidejojn en la sama loko, kaj ambaŭ junuloj spektis la ludon sidante kune. Ili ridis kiam okazis rido, ploris kiam okazis ploro kaj donis almozon kiam estis tempo por doni almozon. Tiel ili rigardis la ludon dum kelkaj tagoj. Sed iutage, kiam ili fariĝis pli saĝaj, ili ridis kiam ne okazis rido, ploris kiam ne okazis ploro kaj donis almozon kiam ne okazis almozdono laŭ kutimo de antaŭaj tagoj.

　　Oni rakontis, ke la sekva penso venis al la du junuloj: "Kial ni devas rigardi tion? Ĉiuj tiuj homoj jam mortis antaŭ cent jaroj kaj ne plu vidiĝos. Ni devas serĉi metodon de liberiĝo." Ili sidis kun tiu penso en la menso. Poste Kolito diris al Upatiso: "Amiko Upatiso, ŝajne vi nek plezuras nek ĝojas kiel antaŭe. Krome, vi afliktiĝis melankolie. Kion vi tenas en via menso?" "Amiko Kolito, mi pensadis sidante, 'Ne estas daŭra kontenteco en rigardo al tiuj homoj. Tio ne estas profita.' Mi preferas serĉi la metodon liberigi min mem. Sed kial vi estas melankolia?" Kolito diris pri la sama afero. Kiam Upatiso trovis, ke la pensoj de Kolito estis samaj kiel la liaj, li diris: "Ni ambaŭ same pensas pri la feliĉo. Do ni devas kune serĉi metodon por niaj liberiĝo kaj forlaso de la monda vivo. Sub kia instruisto ni rezignu la mondan vivon?"

　　Ĝuste tiam vaganta asketo nomata Sanĝajo iris en la urbon Raĝagaho, akompanate de granda sekvantaro el vagantaj asketoj. "Ni forlasu la mondan vivon kaj fariĝu monaĥoj sub Sanĝajo," diris Upatiso kaj Kolito. Do ili disigis kvincent sekvantojn kaj diris al ili: "Iru kun la portseĝoj kaj ĉaroj." Kune kun la restaj kvincent sekvantoj ili forlasis la mondon kaj fariĝis monaĥoj sub Sanĝajo. Ekde la tago, kiam tiuj du junuloj fariĝis monaĥoj sub Sanĝajo, Sanĝajo atingis la pinton de profito kaj prestiĝo. Sed en nur kelkaj tagoj ambaŭ junuloj jam trapasis la instruan limon de Sanĝajo. Do ili demandis lin: "Instruisto, ĉu vi scias la tutan veron de ĉiuj religioj aŭ ie estas pli da scio krom tio? " "Ĉi tie estas la tuta scio, do ĉiom vi scias."

　　Neniu el la aliaj homoj povis respondi la demandojn faritajn de Upatiso kaj Kolito, sed Upatiso kaj Kolito respondis ĉiujn demandojn faritajn de aliaj homoj. Tiel ili vojaĝis tra la tuta lando de Rozpomo, kaj poste retroiris kaj revenis al siaj propraj domoj denove. Antaŭ ol ili disiĝis, Upatiso diris al Kolito: "Amiko Kolito, kiu ajn el ni atingos senmortecon unue, tiu tuj informu la alian." Interkonsentite, ili adiaŭis unu la alian.

　　Iutage, la vaganta asketo Upatiso vidis Monaĥon Asaĝio. Upatiso diris al li: "Frato, la organoj de via senso estas trankvilaj kaj serenaj, kaj la brilo de via korpo estas pura kaj klara. Do pro kiu vi forlasis la mondon, frato? Kiu estas via instruisto? Kaj kies doktrinon vi lernas?" "Frato, mi nur estas novulo. Mi monaĥiĝis antaŭ nelonge. Sed nun mi proksimiĝis al la doktrino kaj disciplino de la Budho." La asketo diris: "Mi estas Upatiso. Diru ion al mi pli aŭ malpli laŭ via kapablo. Mi komprenos la signifon en cent aŭ mil manieroj." Upatiso fariĝis pli eksterordinara je la diro de Monaĥo Asaĝio. Li tuj vizitis sian amikon Kolito kaj informis lin pri sia atingo de senmorteco. Li recitis la saman versaĵon, kiun diris Asaĝio. Je tio Kolito atingis la frukton de Konvertiĝo. Ili tuj decidis iri al la Budho kaj ankaŭ opiniis, ke ili devas peti sian antaŭan instruiston Sanĝajo kune iri. "Vi povas iri, sed mi ne iros." respondis Sanĝajo, "Antaŭe mi estis honora instruisto de amasego da homoj. Estas absurdaĵo por mi denove fariĝi lernanto."

　　"Ne tiel rifuzu, instruisto," diris Upatiso, "Instruisto, homoj adoras la Budhon ekde kiam li aperis en la mondo. Ni ankaŭ iru tien. Kion vi intencas fari nun?" Sanĝajo demandis: "Amikoj, kiuj estas pli multaj el la malsaĝuloj kaj saĝuloj en la mondo?" "Instruisto, la malsaĝuloj estas multaj, kaj la saĝuloj estas malmultaj." Sanĝajo diris: "Do bone, amikoj, lasu la saĝulojn iri al la saĝa monaĥo Gotamo kaj malsaĝulojn veni al mi, la malsaĝulo." Upatiso kaj Kolito foriris. Ilin sekvis ĉirkaŭ ducent kvindek vagantaj asketoj el la sekvantaro de Sanĝajo.

　　Poste Kolito kaj Upatiso venis al la Budho kaj fariĝis liaj ĉefaj disĉiploj. Upatiso fariĝis Sariputo kaj Kolito fariĝis Mogalano. Ili raportis al la Budho, kiel Sanĝajo ne volis veni al li.

　　Homo interesiĝanta pri sia spirita progreso devas scii la spiritan valoron. Estas vere, ke materialaj aferoj ankaŭ estas necesaj. Sed ili ne valoras penadon post la spirita progreso. Se oni atentas pri materiala valoro, ili ne povos atingi la spiritan progreson.

　　Komentario:

　　La paro de versaĵoj akcentas pri la graveco de propra vidpunkto pri valoro, kiu estas bazo por praktikado de spirita vojo. Nia vidpunkto pri valoro estas la gvido en nia vivo. La pureco kaj riĉeco de nia vivo dependas de nia vidpunkto pri valoroj. Fakte, nia juĝo pri supereco kaj malsupereco, kaj niaj feliĉo kaj atingo ankaŭ dependas de tiu vidpunkto pri valoroj.

　　Tiuj, kiuj havas malĝustan komprenon pri valoro, havas malĝustan aspiron kaj ili neniam atingos la veran riĉaĵon de vivo.