Vidi fonton por 4-7. La rakonto de Ĉatapano, laika disĉiplo


　　Bonaj vortoj allogas nur tiujn, kiuj praktikas

　　4-7. La rakonto de Cxatapano, laika discxiplo

　　Kiel cxarma floro

　　Brila sed senaroma

　　Tiel senfruktaj estas la vortoj

　　De tiu, kiu ne praktikas.

　　Kiel cxarma floro

　　Brila kaj aroma 

　　Tiel fruktoplena estas la vortoj

　　De tiu, kiu praktikas bone.

　　Dum sia restado en la Gxetavana Monahxejo, la Budho parolis tiujn versojn rilate al laika discxiplo Cxatapano kaj du regxidinoj de la kosala regxo Pasenado. En Sravastio vivis laika discxiplo nomata Cxatapano. Li estis kompetenta pri la Tripitako kaj gxuis la frukton de la dua stagxo. Observante fastadon en iu frumateno, li iris esprimi sian respekton al la Budho. Fastado ne estas la devo por tiuj, kiuj estas sanktaj discxiploj kaj gxuis la frukton de la dua stagxo pro la kauxzo de ilia antauxa konduto. Tiaj homoj havas sanktan vivon kaj mangxas foje cxiutage sole per la virto de la stagxo. Sed la Budho iam diris: “Granda regxo, Gatikaro, la metiisto de argilajxo, mangxas nur foje cxiutage, havas sanktan vivon virtan kaj gxustan.” Tiel pro la leciono, tiuj, kiuj gxuis la frukton de la dua stagxo, ekmangxis nur foje cxiutage kaj havas sanktan vivon.

　　Cxatapano ankaux tiel observis la faston. Li iris al la Budho, esprimis sian estimon al li, sidigxis kaj auxskultis la Darmon. Gxuste tiam Regxo Pasenado Kosala ankaux venis por esprimi sian respekton al la Budho. Kiam Cxatapano vidis lin alvenanta, li pensis: “Cxu mi starigxu por bonvenigi lin aux ne?” Li konkludis: “Cxar mi sidas cxe la Budho, neniu starigos min por renkonti la regxon. Mi ne starigxos ecx se li kolerigxos. Cxar se mi starigxos por renkonti la regxon, estos honorita la regxo, sed ne la Budho. Do mi ne starigxos.” Cxatapano ne levigxis. Fakte sagxulo neniam kolerigxas kiam ili vidas iun dauxre sidanta anstataux levigxi en la cxeesto de tiuj kun supera rango.


　　La koro de Regxo Pasenado tuj plenigxis de kolero kiam li vidis, ke Cxatapano ne levigxis. Sed li esprimis sian respekton al la Budho kaj sidigxis respektoplene flanke. Vidinte lian kolerecon, La Budho diris al li: “Granda Regxo, tiu cxi discxiplo Cxatapano estas sagxulo, scias la Darmon, konas la tripitakon kaj estas kontenta ambaux en prospero kaj malfelicxo.” La Budho tiel lauxdis la laikan discxiplon pri ties bonaj kvalitoj. Auxdinte la lauxdon de la Budho al la laika discxiplo, la regxo mildigxis en la koro.

　　Iutage post matenmangxo, kiam la regxo staris sur la supera etagxo de sia palaco, li vidis la laikan discxiplon Cxatapano trapasanta la korton de la regxa palaco kun ombrelo en la mano kaj sandaloj sur la piedoj.  

　　La regxo tuj sendis venigi lin al si. Cxatapano demetis siajn umbrelon kaj sandalojn, iris al la regxo, salutis lin kaj staris respektoplene cxe flanko. La regxo diris al Cxatapano: “Laika discxiplo, kial vi demetis viajn umbrelon kaj sandalojn?” “Kiam mi auxdis, ke Via Regxa Mosxto volas vidi min, mi metis miajn umbrelon kaj sandalojn antaux ol iri al Via Regxa Mosxto.” “Do evidente hodiaux vi scias, ke mi estas regxo.” “Mi cxiam scias, ke vi estas regxo.” “Se vere, kial en alia tago vi ne levigxis kiam vi vidis min, sidante cxe la Budho?”

　　“Granda regxo, se mi levigxus vidinte Vian Regxan Mosxton kiam mi sidis cxe la Budho, mi montrus malrespekton por Li. Do mi ne starigxis.” “Bone. Ni lasu tion. Mi auxdis, ke vi estas kompetenta pri la Tripitako. Recitu la darmon en la kvartaloj de miaj virinoj.” “Mi ne povas, Via Regxa Mosxto.” “Kial ne?” “Domo de regxo estas temo de severa riprocxo. Aferoj pravaj kaj malpravaj estas same gravaj en tiu cxi okazo, Via Regxa Mosxto.” “Ne tiel diru. En la tago kiam vi vidis min, vi sciis, ke estas ne dece levigxi. Neniel okazos malpli bonaj aferoj.” “Via Regxa Mosxto, estas riprocxinda ago por familiestro iri kaj plenumi la funkcion de monahxoj. Sendu por monahxo kaj petu lin reciti la Darmon.”

　　La regxo ellasis lin, dirante, “Bonege, sinjoro, vi povas iri.” Tion farinte, li sendis iun al la Budho kun jena peto: “Estimata Sinjoro, miaj edzinoj Millika kaj Vasabakatija diris, ‘Ni deziras lerni la Darmon.’ Do regule venu al mia domo kun kvincent monahxoj kaj prediku la Darmon.” La Budho sendis jenan respondon, “Granda regxo, estas ne eble por mi regule iri al iu ajn loko.” “En tiu okazo, la Estimata, sendu iun monahxon.” La Budho ordonis, ke Estimata Anando plenumu la devon. Do Estimata Anando regule iris kaj recitis la Darmon al tiuj regxinoj. Malika el la du regxinoj tute ellernis la Darmon, parkeris fidele, kaj observis la instruon de la instruisto. Sed Vasabakatija nek lernis bone, nek recitis fidele, nek povis mastri la instruon ricevitan.

　　Iutage la Budho demandis Estimatan Anandon: “Anando, cxu viaj laikaj discxiplinoj mastris la Legxon?” “Jes, Sinjoro” “Kiu tute ellernis?” “Malika jam tute ellernis, recitas fidele kaj povas tute kompreni la instruon ricevitan. Sed la virino el via klano ne tute ellernis, nek recitas fidele, nek povas tute kompreni la ricevitan instruon.” Auxdinte la respondon de la monahxo, la Budho diris: “Anando, la darmo predikita de mi al iu, kiu estas ne fidela en auxdo, lernado, praktikado kaj predikado, estas senprofita kiel floro, kiu posedas koloron sed ne havas aromon. Sed al tiu, kiu estas fidela en auxdo, lernado, praktikado kaj predikado de la legxo, gxi rekompencas per abundaj fruktoj kaj diversaj benoj.”

　　Floro eble estas tre alloga kaj cxarma. Gxi eble posedas brilan koloron. Sed se al gxi mankas aromo kaj bonodoro, gxi estas senutila. Tiel senutilas la bona parolo de tiu, kiu ne praktikas gxin.

　　Floro eble estas tre alloga, bela kaj posedas brilan koloron. Krome, eble gxi ankaux plenas de aromo. Tiel estas la homo, kiu bone parolas kaj praktikas, kion li predikas. Liaj vortoj estas efektivaj kaj honorindaj.