Montri afiŝojn

En tiu ĉi paĝo vi povas rigardi ĉiujn afiŝojn faritajn de tiu ĉi forumano. Notu, ke vi povas vidi afiŝojn nur en partoj de la forumo por kiuj vi nun havas atingopermeson.


Fadenoj - Miaohui

Paĝoj: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 [14] 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 ... 33
196
Forumo pri vortoj / Vorto: ĝaino
« je: aprilo 05, 2014, 11:32:21 atm »
ĝain/o Θ Ano de la ĝainismo.
ĝainismo. Hinda religio, fondita de Mahaviro (samtempano de la Budho) k emfazanta la ahimson, eĉ en la idea sfero (laŭ la neagresa logiko «eble jes, eble ne»).

-- el Reta PIV www.vortaro.net

197
Esperanta novaĵo / La 66-a elsendo de Retradio BRE
« je: aprilo 04, 2014, 08:47:26 atm »
Retradio 66/2014-04-07

Saluton, karaj amikoj!

Nun ni ekdisaŭdigis la 66-an elsendon de Retradio BRE je la adreso: http://www.budhano.cn/podkasto/?p=1648

Ĉiuj samideanoj estas bonvenaj!

Elsendlisto

Budhisma sutro

26. Palpebrumi imite al la reĝo

27. Metodo por kuraci vundon

28. Ŝanĝi la nazon de la edzino

Budhismaj rakonto

3-5. La rakonto de Monaĥo Citahato

Budisma scio

Demandoj 34-40 de ĉapitro 1

Bonan aŭdeblecon al vi!

 



198
Fundamento de Budhismo / Ĉapitro 1. 34-40
« je: aprilo 01, 2014, 02:38:33 ptm »
  34: D: Ĉu la kasta sistemo ankaŭ ekzistis en la novestiĝintaj landoj?

  R: Pro la disvastiĝo de arja influo, tiuj landoj ne povis kontraŭi la influon de bramana kulturo. Tamen, kvankam enkondukiĝis la kasta sistemo, ĝi renkontis multe da obstakloj. Unue, la plej multaj loĝantoj estis indiĝenoj en la landoj. Due, la geedziĝo inter arjanoj kaj nearjanoj estis relative ordinara. Trie, por firmigi la arjan regadon en tiuj regionoj, malmultaj indiĝenaj ĉefoj aliĝis al la kasto de Kŝatrijo per konvertaj ritoj. Sub la kasta sistemo ĉiam estis konfliktoj inter la regantaj kastoj de bramanoj kaj kŝatrijoj. La konfliktoj estis precipe fortaj inter nearjaj kŝatrijanoj kaj bramanoj, kiuj okupis la superan pozicion. Esplorado montras, ke plej multe da homoj en Magadho venis el la geedziĝo inter Vaiŝjanoj kaj Ŝudranoj, do ili estis rigarditaj kiel malsupera raso duonarja kaj duonbarbara laŭ bramana kodo. Oni diris, ke Magadha reĝo Aŝoko, kiu poste unuigis Hindion, havis ŝudran sangon. En tiu cirkonstanco, ĉiuj teorioj kontraŭ bramanaj ideoj pri la kasta sistemo estis facile akcepteblaj kaj bonvenaj. La doktrino de Ŝakjamunio, ke "ĉiuj kvar kastoj estas egalaj," respegulis la popularan malkontentecon en la novestiĝintaj landoj al la kasta sistemo.

  35. D: Ĉu Ŝakja-klano apartenis al arja raso?

  R: Ekzistas malsamaj opinioj pri la deveno de Ŝakja-klano. Iuj opinias, ke ĝi estis el Mongola raso, dum aliaj opinias, ke ĝi estis el arja raso. Sed konsiderate laŭ la geografio de tiu tempo, Kapilavasto situis en la malproksima regiono kaj estis malgranda lando. Iuj kredas, ke ĝi estis dependa al Kosalo. Estas malmulte da ebleco, ke ĝia reĝa familio estis el arja raso. Krome en budhismaj verkoj troviĝas ne nur unu noto, ke Ŝakjamunio havis ore purpuran korpon. Tio provizis pluan bazon por argumento, ke la Ŝakja-klano ne apartenis al blanka arja raso.

  36. D: Ĉu oni povas diri, ke la kastaj kontraŭdiroj en tiu tempo nur estis tiuj de nacioj?

  R: Ne, laŭ mia opinio, tio ankaŭ spegulis la kontraŭdirojn estiĝintajn pro la disvolviĝo de socia produktivo en tiu tempo.

  37. D: Ĉu la hinda socio estis sklavisma en la tempo de Ŝakjamunio?

  R: Lastaj ekspluadoj en la hindia valo montras, ke en la frua tempo de 3500-2750 a. K, la indiĝenoj, kiuj estis probable dravidanoj, iam havis rimarkindan urban civilizacion. Ili havis urban projekton kun kloakoj, du- aŭ trietaĝaj brikaj konstruaĵoj, kaj publikaj aŭ privataj banejoj. Ambaŭflanke de la stratoj viciĝis vendstandoj kaj vendejoj. Tiam jam ekzistis teksa kaj porcelana industrioj. La fakto forte refutis la sugeston de okcidentaj kleruloj, ke la hinda civiliacio estis enkondukita de arjanoj. Fakte la arja nomado akceptis la pli superan civilizacion de originalaj loĝantoj. Laŭ la eltrovo de ekspluado, la indiĝena socio en tiu tempo estis sklavisma, kaj oni povas konkludi, ke ili jam havis konsiderinde evoluintan agrikulturon. Ni bezonas pristudi, ĉu tie ankoraŭ estis sklavisma socio en la tempo de la kasta sistemo, longa tempo ĉirkaŭ 1000 jaroj post la fiksloĝiĝo de arjanoj. Ŝudro ne signifas sklavecon laŭ la bramana kodo. Nur iom da membroj el tiu kasto estis sklavoj, kaj ili okupiĝis en portempaj laboroj, sed ne multe partoprenis en la produktado. Evidente, la sklavoj ne estis la ĉefaj laborpovoj. Do estas malfacile aserti, ke tiam ankoraŭ estis sklavisma socio.

  38: D: Kio estis la ĉefa socia sistemo en tiu tempo laŭ via opinio?

  R: Laŭ noto en budhismaj verkoj, en fiksita tempo ĉiujare la reĝo prezidis plugan ceremonion en kampoj, kaj la popolo laboris por li. Tio konformas al la regulo de bramanaj kodoj, kiu asertis, ke la ŝudranoj vivantaj per sia propra laboro devas fari laboron por la reĝo kiel imposton. Laŭ la notoj de antikvaj ĉinaj tradukistoj, Kŝatrijo origine signifas "bienulon". Oni povas konjekti, ke en la tempo kiam kasta sistemo bone establiĝis, Hindio jam eniris la socion regitan de feŭdaj estroj. En la tempo de Ŝakjamunio, multaj ŝanĝoj okazis en la novestiĝintaj landoj. La budhisma literaturo sugestis, ke en tiu tempo prosperiĝis komerco kun grandskalaj komercaj karavanoj kaj ŝipoj. Tiel komercistoj havis potencan ekonomian forton. Ekzemple, riĉa komercisto Sudato oferinta ĝardenon al la Budho estis tiel riĉa, ke li komparis riĉecon kun la kosala reĝido per la metodo pavimi la tutan ĝardenon per oro. Metia industrio ankaŭ estis populara kun bona distingo de laborspeco. Malgrandaj entreprenoj de industrio kaj komerco funkciis libere kaj ludis gravan rolon en produktivaj aktivadoj. En tiu tempo aperis liberaj kamparanoj kaj farmistoj pagantaj imposton. Kredeble en la nove estiĝintaj landoj, kie la ĉefaj loĝantoj estis el la miksa kasto de Vaiŝjo kaj Ŝudro, Kŝatrijo eble ne estis sklavposedanto, sed delegito de novestiĝinta bienula klaso. Frue en 1000 a.K., feraj produktaĵoj aperis en Hindio kaj en tiu periodo, feraj agrikulturiloj estis populare uzitaj, kaj agrikultura produktivo ege pliiĝis. Sub tiuj ekonomiaj cirkonstancoj la izolitetco de feŭdaj estroj ne favoris al la disvolviĝo de komerco, metio kaj precipe agrikulturo. Historio montris, ke la centrigita konstruado de akvoutiliga kaj irigacia konstruaĵoj estis grava kaŭzo de hindia unuigado fare de Reĝo Aŝoko. Eĉ dum la vivperiodo de la Budho, 200 jaroj antaŭ Aŝoko, oni jam havis ideon de "mondo unuigita de radturna reĝo" (Raja Cakkavattin). En la infanaĝo de la Budho, lia patro kaj samklananoj esperis, ke li fariĝos la radturna reĝo. La Budho havis la ideon de radturna reĝo kvankam li rezignis la tronon. Tiu ideo fakte respegulis la komunan esperon havi centrigitan registaron por anstataŭigi la staton de izoliteco fare de la feŭdaj estroj. La deziro neeviteble konfliktis kun la kasta sistemo.

  39: Kio estas la rilato inter Ŝakjamunio kaj bramano kaj inter Ŝakjamunio kaj kŝatrijo?

  R: Ŝakjamunio publike oponis bramanajn doktrinojn, do li estis la celo de sennombraj atakoj fare de la bramano dum sia vivperiodo. Tamen multaj bramanaj kleruloj kaj sekvantoj rezignis sian antaŭan kredon kaj konvertis sin al la Budho. Responde al Budhismo la bramano elfaris Manu-kodon (Manu-Smirti), kiu faris iom da modifoj al la kasta sistemo dum la subtenado al ĝi. Kvankam la Manu-Kodo ne publike atakis budhismon, la sekva verko de publika kaj interna ritoj (Sarvadarŝana Samgraha) esprimis klaran sintenon kontraŭ Budhismo. Temante pri la rilato inter la Budho kaj kŝatrijo, vi jam bone scias, la Budho venis el Kŝatrija kasto. La reĝoj de la landoj, kie li vojaĝis kaj predikis, kiel Bimbisara de Magadho, Prasenaĝito de Kosalo kaj aliaj estis liaj fidelaj sekvantoj kaj grandaj subtenantoj. Reĝo Aŝoko pli energioplene disvastigis la budhan darmon post la forpaso de la Budho. Ni povas konkludi, ke la Kŝatrijo de la novestiĝintaj landoj jam havis grandan estimon kaj firman kredon al la Budho. Estas rimarkinde, ke en budhismaj verkoj, kie ajn la kvar kastoj estis menciitaj, Bramano estis post Kŝatrijo. Tio kontraŭis la tradician ordon, en kiu Bramano okupis la unuan lokon (Bramano, Kŝatrijo, Vaiŝjo kaj Ŝudro). De tiu kontraŭo al la tradicio ni povas elvidi, ke la Budho malaltigis la pozicion de Bramano.

  40: D: Kio estis la rilato inter Ŝakjamunio kaj la ordinara popolo?

  R: La instrua stilo de Ŝakjamunio estis proksima al la ordinara popolo. Anstataŭ la elegantan lingvon de Bramano, li uzis la lokan lingvon. Kiel ni menciis antaŭe, Ŝakjamunio akceptis ŝudranon nomatan Upali kiel sian disĉiplon, al kiu la budhaj fratoj kaj filo devis fari omaĝon, ĉar iliaj rangoj en la Samgo estis malpli superaj ol la lia. La Budho kaj liaj disĉiploj egale akceptis oferaĵojn de Ĉandalano aŭ netuŝeblaj homoj, kun kiuj alia popolo ne volis fari fizikan kontakton. La Budho trovis ŝancon viziti Ĉandalanon kaj prediki al li kiam li estis tro hontema por vidi la Budhon. En la sama maniero la Budho traktis ĉiujn misfortunajn homojn. Inter liaj disĉiploj estis estintaj almozuloj kaj prostituitinoj. Foje, la Budho rifuzis inviton de reĝo sed iris al malfeliĉe degenerinta virino por ricevi oferaĵon. En antikva hindia socio, la stato de virinoj similis al tiu de sklavoj. Kiel grandan revolucion en la religia historio oni konsideris la fakton, ke la Budho akceptis virinojn kiel siajn disĉiplinojn en la samgo.

199
El Popola Ĉinio serĉas fremdlandan e-istan redaktoron


    El Popola Ĉinio (http://www.espero.com.cn/) estas Esperanta retejo, kiu dissendas informojn pri socio, kulturo kaj ekonomio de Ĉinio kaj ankaŭ Esperanto-movado.
 
    Nun nia redakcio intencas engaĝi fremdlandan e-istan redaktoron, kiu plenumos laboron verki artikolojn, redakti kaj lingvopoluri artikolojn de la retejo. La kondiĉoj por kanditatiĝi al la posteno estas, ke li aŭ ŝi devas esti malpli-ol-50-jara, havi klerecon de supera lernejo, posedi relative altan nivelon de Esperanto, esti sperta en redaktado kaj havi sicon de la ĉina kulturo. Aparte bonvena estas tiu, kiu profesie okupiĝas pri historio, sociologio kaj literaturo. Por faciligi la vivon en Ĉinio ni preferas, ke la dungoto povas paroli en la ĉina aŭ angla lingvo.

     Kiu interesiĝas pri la posteno, bonvolu sendi materialojn inkluzive de nomo, sekso, aĝo, ŝtataneco, loĝ-loko, intereso, profesio, esperantista kariero, eduka diplomo, kaj esperantaj verkoj al nia retpoŝto: 13693326472@163.com
 

Redaktoro: Ĉen Ji

La originala retadreso:http://www.espero.com.cn/2014-03/28/content_31931882.htm

200
Forumo pri vortoj / Vorto: arj/a
« je: marto 30, 2014, 05:40:39 atm »
arj/a. Rilata al la antikvaj triboj k lingvoj de tiuj, kiuj iĝis la persoj k la hindoj.
arjanismo Σ Pseŭdoscienca teorio, bazita sur la tri postulatoj, ke ekzistis arja raso, ke ĝi estis supera al la ceteraj, k ke ĝiaj nunaj reprezentantoj estas la ĝermanoj.

--laŭ PIV

201
Forumo pri vortoj / Vorto: Kasto
« je: marto 30, 2014, 05:35:38 atm »
kast1o
1 En Hindio, hereda klaso, kies membroj estas socie egalaj, samreligiaj k kutime sammetiaj, k ne havas sociajn rilatojn kun la membroj de aliaj: la unua kasto estas tiu de la Bramanoj, la lasta tiu de la manlaboristoj.
2 (f) Hereda, pli-malpli ekskluzivema klaso, en aliaj sociformoj: heredaj kastoj, kiel la hebreaj kohenoj k levidojZ; la kasto de la eg-industriistoj; perdi sian kaston (malsupreniri en la socia skalo).
kasta. Rilata al kasto: kastaj antaŭjuĝoj.
kastismo
1 Soci-politika sistemo, bazita sur la kastoj.
2 Tendenco fortigi la heredecon k privilegiojn de sia klaso.
prakasto. Unu el la kvar kastoj, el kiuj laŭsupoze konsistis la primitiva sistemo (bramanoj, kŝatrioj, vaiŝjoj, ŝudroj).
senkasta
1 (pp homo) Ne apartenanta al kasto; pario.
2 (pp socio) Ne konanta la kastosistemon.

--Laŭ reta PIV (http://www.vortaro.net)

202
Esperanta novaĵo / La 65-a elsendo de Retradio BRE
« je: marto 29, 2014, 08:17:49 ptm »
Retradio 65/2014-03-29
 Saluton, karaj amikoj!
 Nun ni ekdisaŭdigis la 65-an elsendon de Retradio BRE je la adreso: http://www.budhano.cn/podkasto/?p=1641
Ĉiuj samideanoj estas bonvenaj!
 Budhisma sutro
 23.Ŝtelisto pakis malnovaĵojn per silko
 24. Semi rostitan sezamon
 25. Rakonto pri akvo kaj fajro
 Budhismaj rakonto
 3-4. La rakonto de Monaĥo Sangarakito
 Budhisma kanto
 Mi bondeziras al vi!
 Budisma scio
 Demandoj 27-33 de ĉapitro 1
 Traduka praktikado
 Elaĉeti la animon

Bonan aŭdeblecon al vi!

203
Sutro de cent paraboloj / 30. Rakonto de ŝafisto
« je: marto 28, 2014, 09:31:24 ptm »
  30. Rakonto de ŝafisto

  Iam iu lertis en paŝtado, kaj li havis miloj da ŝafoj. Sed li estis tre avara kaj neniam volis elspezi monon.

  Tiam vivis homo lerta je trompado. Li klopodis amikiĝi kun la ŝafisto kaj diris al li: "Nun ni jam amikiĝis kiel kunulo, kaj ne plu estas diferenco inter ni. Mi scias, ke iu havas belan filinon. Mi svatos ŝin por vi."

  Aŭdinte tion, la ŝafisto ĝojegis, kaj donacis multe da ŝafoj kaj havaĵoj al la trompisto.

  La trompisto denove diris: "Via edzino naskis filon al vi hodiaŭ."

  La ŝafisto ankoraŭ ne vidis la knabinon, tamen li ĝojegis, kaj prezentis grandan donacon al la trompisto, aŭdinte pri ŝia nasko.

  Poste, la trompisto revenis al la ŝafisto kaj diris al li: "Via filo mortis post sia naskiĝo."

  Aŭdinte tion, la ŝafisto tuj lamentis pro malĝojo.

  La mondanoj ankaŭ kondutas same. Ili lernas multe da scio, sed ne volas instrui al aliaj pro avido al famo kaj profito. Mistifikite de la efemera korpo, ili avidas al la monda feliĉo kiaj la edzino kaj filo. Pro la trompiĝo ili perdas bonan konduton, vivon kaj havaĵon, kaj ploras pro la granda sufero simile al la ŝafisto.

204
29. Malriĉulo bruligis sian malnovan vestaĵon

  Iam antaŭe iu vivis mizere pro malriĉeco. Li laboris por aliuloj, gajnis maldelikatan vestaĵon kaj surmetis ĝin.

  Iu vidis tion kaj diris al li: "Naskiĝinte el alta klaso, vi estas filo de nobelo. Kiel vi rajtas surporti tiel maldelikatan vestaĵon?  Mi instruos al vi metodon akiri la plej bonan vestaĵon. Faru laŭ mia instruo, kaj mi ne trompos vin."

  La malriĉulo ĝojegis kaj obeis al li.

  La viro bruligis fajron antaŭ la malriĉulo kaj diris al li: "Nun demetu vian malbonan vestaĵon kaj ĵetu ĝin en la fajron. Poste vi trovos la plej bonan vestaĵon el la fajro."

  La malriĉulo tuj demetis sian vestaĵon kaj ĵetis ĝin en la fajron.

  Poste, li serĉadis la novan vestaĵon en la fajro, sed trovis nenion.

  La mondanoj ankaŭ kondutis same. Ili havis homan vivon pro sia bona konduto en la pasintaj vivoj, do ili devus bone protekti ĝin por praktiki bonan konduton kaj havi al si meriton. Sed ili estis trompitaj de aliaj religioj kaj malicaj demoninoj: "Vi devas kredi min. Praktiku asketismon kaj ĵetu vin en fajron aŭ valon. Post kiam vi detruos vian korpon, vi renaskiĝos en la paradizo por ĝui grandan feliĉon."Aŭdinte tion, ili rezignis sian vivon. Post la morto, ili naskiĝis en infero kaj suferis mizere. Perdinte la homan vivon, ili al si havigis nenion, same kiel la malriĉulo.

205
Trezorejo de Vero / 3-5. La rakont de Monaĥo Citahato
« je: marto 23, 2014, 03:09:05 ptm »
  Saĝo ne kreskas se la menso estas ne firma

  3-5. La rakonto de Monaĥo Citahato

  Homo kun malfirma menso

  Ne komprenas la veran darmon.

  Homo kun ŝanceliĝanta konfido

  Ne povas atingi saĝon.

  Timon ne havas vekiĝinto

  Kun pura menso

  Libera de konfuzo,

  superinta malbonon kaj meriton.

  Dum sia restado en la Ĝetavana monaĥejo, la Budho parolis tiun verson rilate al la monaĥo Citahato.

  Junulo el respektinda familio vivis en Sravastio kiel paŝtisto. Iutage, li iris en la arbaron por serĉi la perditan bovon. Dum la tagmezo li trovis la bovon kaj liberigis la bovaron. Sed suferante de malsato kaj soifo, li pensis: "Mi petos ion de la noblaj monaĥoj por manĝi." Do li iris al la monaĥoj en la monaĥejo, riverencis al ili kaj staris flanke respektoplene. Tiam la monaĥoj jam manĝis sufiĉe, kaj oni metis la restintan manĝaĵon en la tenujon por senutilaĵoj. Vidinte la junulon elĉerpiĝinta de malsato, la monaĥoj diris al li: "Jen manĝaĵo. Prenu kaj manĝu." (Kiam budho vivis en la mondo, ofte estis sufiĉe da rizkaĉo kun diversaj saŭcoj). Do la junulo prenis la manĝaĵon, manĝis kaj trinkis ĝissate. Poste li lavis siajn manojn, riverencis al la monaĥoj kaj demandis: "Estimataj sinjoroj, ĉu vi iris al iuj domoj laŭ invito hodiaŭ?" "Ne, laika disĉiplo. Monaĥoj ĉiam ricevas manĝaĵojn per nuna maniero."

  La junulo pensis: "Malgraŭ kiel okupitaj kaj aktivaj ni estas, ni neniam havas tiel bongustan rizkaĉon kvankam ni laboras senĉese tagnokte. Sed tiuj monaĥoj konstante manĝas ĝin en sia propra stato. Kial mi restos laikulo pli longe? Mi fariĝu monaĥo." Do li proksimiĝis al la monaĥoj kaj petis, ke ili akceptu lin kiel monaĥon. La monaĥoj konsentis kaj akceptis lin. Post la ordiniĝo, li plenumis diversajn devojn grandajn aŭ malgrandajn. Dum mallonga tempo li fariĝis dika kaj komforta, ĝuante la abundajn manĝaĵojn kaj donacojn, kiuj akumuliĝis pro la budha merito,

  Tiam li pensis: "Kial mi min vivtenis per almozpeto? Mi denove fariĝu laikulo." Do li revenis al sia hejmo. Laborinte en sia domo dum nur kelkaj tagoj, li fariĝis maldika kaj malforta. Li diris al si mem: "Kial mi daŭre eltenas la suferon? Mi fariĝu monaĥo." Do li denove iris al la monaĥejo kaj ordiniĝis. Sed post kelkaj tagoj kiel monaĥo, li denove malkontentiĝis kaj revenis al sia laika vivo.

  "Kial mi devis daŭre havi la vivon de laikulo? Mi fariĝu monaĥo." Dirinte, li reiris al la monaĥoj, riverencis kaj petis, ke ili akceptu lin en la samgo denove. En tiu ĉi maniero li aniĝis en la samgon kaj forlasis ĝin sinsekve ses fojojn. La monaĥoj diris inter si: "Tiu ĉi homo vivas sub la regado de siaj pensoj." Do ili donis al li nomon "Pensregito, la pliaĝa Citahato".

  Inter liaj revenado kaj forirado el la familio, lia edzino gravediĝis. En la sepa fojo, post kiam li revenis de la arbaro kun siaj kamplaboriloj, li iris en la domon, demetis sian ilaron kaj eniris la propran ĉambron. Li diris al si: "Mi denove surmetos mian flavan robon." Ĝuste tiam, li hazarde trovis sian edzinon dormanta en la lito. Ŝia jupo falis; salivo fluis el ŝia buŝo kaj ŝi ronkis kun malfermita buŝo. Ŝajnis al li, ke ŝi estas ŝvelinta kadavro. Vidinte tion, li tuj havis novan penson: "Ĉio en la mondo estas efemera kaj suferanta." Li diris al si mem: "Pensu, ke mi ne povis firmvole daŭrigi la monaĥan vivon ĝuste pro ŝi kiam mi fariĝis monaĥo ĉiufoje!" Alpreninte sian flavan robon, li rekte kuris el la domo kaj volvis la robon ĉirkaŭ sian ventron dum la kurado.

  Tiam lia bopatrino ankaŭ loĝis en la sama domo. Kiam ŝi vidis lin forlasinta en tiu ĉi maniero, ŝi pensis: "La perfidemulo revenis de la arbaro, kuris el la domo kaj surmetis sian flavan robon dum la kurado. Li certe denove iras al la monaĥejo. Kio tion signifas?" Irinte en la ĉambron de la geedzoj, ŝi vidis sian filinon dormanta kaj tuj komprenis: "Tio okazis ĉar li vidis ŝin dormanta, do li naŭziĝis kaj foriris." Ŝi haste puŝvekis sian filinon kaj diris al ŝi: "Ellitiĝu, kiam via edzo vidis vin dormanta, li sentis naŭzon kaj foriris. Li ne plu estos via edzo ekde nun." "Lasu, panjo. Kio gravas ĉu li iras aŭ ne? Li revenos post nur kelkaj tagoj."

  Dum Citahato paŝis sur sia vojo, li ripetadis la vortojn: "Ĉio en la mondo estas efemera kaj suferanta," kaj dume, li atingis frukton de konvertiĝo (sotapatti phala). Li senĉese iris al la monaĥoj, riverencis al ili kaj petis, ke ili akceptu lin en la samgo. "Ne," rifuzis la monaĥoj, "ni ne akceptos vin en la samgo ĉifoje. Kial vi fariĝos monaĥo? Via kapo jam similas al muelilo." "Estimataj, bonvolu akcepti min en la samgo nur ĉifoje." Ĉar li helpis ilin antaŭe, ili denove akceptis lin en la samgo. Post kelkaj tagoj, li atingis arhantecon kune kun supernaturaj povoj.

  La monaĥoj diris al li: "Frato Citahato, sendube vi decidos sole, kiam vi denove foriros. Ĉifoje vi jam restis ĉi tie dum longa tempo." "Estimataj sinjoroj, mi foriris kiam mi kroĉiĝis al la mondaĵo. Sed nun mi jam rezignis la kroĉiĝon al la mondaĵo. Mi ne plu deziras foriri." La monaĥoj iris al la Budho kaj raportis: "Estimata sinjoro, ni diris tion al la monaĥo kaj li diris tion al ni kiel respondon. Li faris mensogon kaj diris malveraĵojn." La Budho respondis: "Monaĥoj, kiam la menso de mia filo estas malfirma, li ne sciis bonan darmon, do li iris kaj venis. Sed nun li jam superis ambaŭ bonecon kaj malbonecon."

  Se la menso de iu restas malfirma, se iu ne scias la doktrinon, se ies entuziasmo daŭre estas ŝanceliĝema, la saĝo de tiu homo ne povas kreski.

  Ne plu ekzistas timo por la homo kun la menso ne makulita de pasio, nek influita de malbona volo kaj liberiĝinta el ambaŭ bono kaj malbono, ĉar li jam tute vekiĝis.

206
Sutro de cent paraboloj / 28. Ŝanĝi la nazon de la edzino
« je: marto 22, 2014, 08:47:39 atm »
  28. Ŝanĝi la nazon de la edzino

  Antaŭe iu havis edzinon, kiu estis ĉarma krom la malbela nazo.

  Irante ekstere, la edzo vidis ĉarman virinon kun bela nazo kaj tuj pensis: “Mi detranĉos ŝian nazon kaj metos ĝin sur la vizaĝon de mia edzino. Ĉu tio ne estos pli bona?”

  Li do detranĉis la nazon de la virino kaj portis ĝin hejmen. Reveninte hejmen, li tuj vokis sian edzinon: “Eliru! Mi donos al vi belan nazon!”

  Je la eliro de la edzino, li detranĉis ŝian nazon kaj metis la alian sur ŝian vizaĝon. La nazo ne povis sidi bonorde, do la edzino perdis nazon, kaj vane suferis grandan doloron.

  La malsaĝaj homoj en la mondo ankaŭ estas samaj. Aŭdinte, ke konataj ŝramanoj kaj bramanoj havas prestiĝon kaj ricevas estimon kaj oferon de aliaj homoj, ili pensis: “Mi estas tute sama kiel ili.” Do ili mensogis, ke ili havas sia meriton. Anstataŭ akiri profiton, ili detruis sian bonan konduton. Ili similas al tiu, kiu detranĉis alies nazon kaj vundis sian edzinon.

207
Sutro de cent paraboloj / 27. Metodo por kuraci vundon
« je: marto 22, 2014, 08:26:33 atm »
  27. Metodo por kuraci vundon

  Antaŭe iu estis skurĝita de la reĝo. Poste, li ŝmiris sian vundon per ĉevala fekaĵo, por ke ĝi resaniĝu plej rapide.

  Malsaĝulo vidis tion kaj tre ĝojis. Li diris al si mem: “Mi lernis bonan metodon por kuraci vundon.”

  Reveninte hejmen, li diris al sia filo: “Skurĝu min je la dorso. Mi havas bonan metodon por kuraci vundon kaj volas provi ĝin.”

  La filo do skurĝis lin je la dorso kaj ŝmiris lian vundon per ĉevala fekaĵo, prenante tion kiel bonan metodon.

  Iuj homoj en la mondo ankaŭ estas samaj. Kiam ili aŭdis, ke iuj praktikis kontempladon pri la malpuraĵoj kaj liberiĝis el la avideco al la kvin eksteraj statoj, ili diris: “Mi volas kontempli pri virinoj kaj la kvin avidoj.” Anstataŭ percepti la malutilecojn de la avidoj, ili estis sorĉitaj de volupto, renaskiĝis en la vivcirklo kaj falis en la inferon.

  La malsaĝuloj en la mondo kondutas same.

208
Sutro de cent paraboloj / 26. Palpebrumi imite al la reĝo
« je: marto 22, 2014, 08:00:15 atm »
26. Palpebrumi imite al la reĝo

  Iam antaŭe iu volis plaĉi al la reĝo, do li demandis al la aliaj: “Kiel mi povos akiri plaĉon al la reĝo?”

  Oni respondis: “Se vi volas plaĉi al la reĝo, vi devas imiti lian aspekton.”

  Li do iris al la reĝo. Vidinte la palpebrumadon de la reĝo, li ankaŭ imitis lin. La reĝo demandis al li: “Ĉu vi suferas de malvarmumiĝo aŭ okula malsano? Kial vi palpebrumas?”

  Li respondis: “Mi ne suferas de malvarmumiĝo, nek havas okulan malsanon. Vidinte, ke vi palpebrumas, mi ankaŭ tion faris imite.”

  Aŭdinte tion, la reĝo furioziĝis kaj tuj ordonis serioze puni kaj forpeli lin el la lando.

  Iuj homoj en la mondo ankaŭ estas samaj. Ili volis proksimiĝi al Budhismo por ricevi la instruon kaj havi scion. Sed proksimiĝinte al Budhismo, ili ne komprenis, ke la Budho intence montris sian mankon laŭ la kondiĉo por profitigi al la vivestaĵoj. Aŭ ili mokis pri la malĝustaj vortoj aŭ imitis la mankojn kiam ili aŭskultis la instruon. Pro tio ili perdis la bonŝancon en Budhismo kaj renaskiĝis en la tri malbonaj statoj. Ili kondutis same kiel la malsaĝulo.

209
Fundamento de Budhismo / Ĉapitro 1. 27-33
« je: marto 21, 2014, 09:12:23 ptm »
  27. R: Ĉu estas konsento pri la jaro de la budha nirvano?

  D: La budhanoj de Sudorienta Azio ĝenerale opinias, ke la jaro de la budha nirvano estis 545 a.K., do en la jaroj 1956 kaj 1957 en multaj landoj okazis la 2500-a (dumil-kvincenta) datreveno de la budha nirvano. Sed en Ĉinio estas malsamaj opinioj pri la jaro de la budha forpaso. Oni ĝenerale agnoskas, ke la jaro estis 486 p.K., 59 jarojn pli malfrue ol la teravada kalendaro de Sudorienta Azio.

  28: D: Kio estas la tago de la budha nirvano?

  R: En Ĉinio oni kutime opinias, ke la 15-a de la dua monato laŭ la luna kalendaro estas la tago de la budha nirvano, la 8-a de la kvara monato estas la tago de budha naskiĝo kaj la 8-a de la dekdua monato estas la tago de la budha iluminiĝo. Sed en la sudaj kaj sudorientaj landoj de Azio la 15-a de la kvara monato laŭ la Gregoria kalendaro (koresponda kun la 15-a de la kvara monato de la ĉina luna kalendaro) estas la sankta tago nomata Vesako (S. Vaiŝakya), kiun oni rigardas kiel la tagon de la budhaj naskiĝo, iluminiĝo kaj nirvano.

  29. D: De via parolo mi lernis bazan scion pri la vivo de Budho Ŝakjamunio. Ĉu vi bonvolas iom paroli pri la historia fono de budhisma origino?

  R: Tio estas iom malfacila demando. Unue mankas materialoj pri hindia historio, kaj due, mi ne faris profundan studon pri tio. Sed mi volontas dividi miajn informon, materialon kaj opinion por viaj pluaj referenco, pristudo kaj juĝo.

  30. D: Bone. Mi opinias, ke ĉiuj religioj kaj ideologioj estas historiaj produktaĵoj. Estas utile lerni ion pri la sociaj cirkonstancoj de tiu tempo por kompreni Budhismon pli bone. Mi esperas, ke vi povos paroli pri la ĉefaj punktoj de tio.

  R: Mi unue parolos pri la tiama situacio. Ĉu vi scias, ke en la antikva hindio estis regiono nomata "Meza regno"?

  31. D: Mi ne opinias, ke mi scias pri tio. En kiu parto de Hindio ĝi troviĝis?

  R: Antaŭ ĉirkaŭ 3500-4000 jaroj, la arjanoj iom post iom migris el centra Azio en la regionon Hinda rivero, konkeris la indiĝenojn kaj fiksloĝiĝis tie. Ili asimilis la indiĝenan civilizacion kaj fondis multajn regnojn. Dum longa tempo poste, la regiono estis la politika kaj kultura centroj de bramana civilizacio kaj arja popolo. Do tiu ĉi regiono nomiĝis Meza Regno. La vastaj regionoj en la oriento kaj sudo de Ganga valo estis rigarditaj kiel necivilizitaj "frontoj". Sed granda ŝanĝo okazis en la tempo de Ŝakjamunio. La regionoj de la origina meza regno malprosperis, dum tiuj en la sudorienta fronta regiono ekprosperis. Inter ili estis la nove fondita regno Magadho, kie Ŝakjamunio loĝis plej longe kaj predikis plej multe. La centro de civilizacio jam translokiĝis al novaj urboj, kiaj Raĝagaho, Magadho, Sravastio en Kosalo kaj Vesalio en Vaĝio, inter kiuj Raĝagaho estis precipe grava.

  32. D: Ĉu estis iu ajn speciala karaktero pri la socia, ekonomia kaj kultura sferoj en tiuj nove fonditaj regnoj krom la potenco kaj prospereco?

  R: Laŭ mia baza studo, estis tri kondiĉoj rimarkindaj: (1) la plimultiĝo de naciaj konfliktoj; (2) la disvolviĝo de socia produktivo en ekonomio kaj (3) la estiĝo de nova kontraŭbramana penstendenco. Ĉiuj el la tri aferoj centriĝis sur la kastan sistemon.

  33. D: Kio estas la kasta sistemo?

  R: La kasta sistemo estiĝis post kiam arjanoj iris en Hindion. Oni uzis la vorton "kasto" por traduki la sanskritan vorton "varna" (P. Vanna). Ĝia originala signifo estis "koloro" aŭ "kvalito". Laŭ la teorio la blankaj arjanoj estis el supera raso dum la nigraj dravidanoj kaj aliaj indiĝenoj estis el malsuperaj rasoj. En la komenco, oni uzis tiun sistemon por distingi arjan popolon de la nearja, sed poste pro la plua divido laŭ okupoj kaj profesioj, la kasta sistemo antaŭe uzita por distingi arjanojn de nearjanoj ankaŭ troviĝis inter arjanoj mem. Do aperis la distingo de kvar kastoj: la plej alta kasto estis bramano, la klaso de pastroj, kiuj administris religiajn ritojn kaj aferojn de edukado kaj kulturo (iuj el ili poste fariĝis reĝoj). La sekva estis kŝatrio, la klaso de reĝoj kaj militistoj, kiuj administris militan kaj politikan aferojn; la tria estis Vaiŝjo, kiu konsistis el komercistoj, metiistoj kaj kamparanoj okupiĝantaj pri kamplaboro, kaj la kvara estis Ŝudro, kiu konsistis el farmlaborantoj, paŝtistoj, servantoj kaj sklavoj. La unuaj tri kastoj estis el arjanoj kaj la lasta estis el nearjanoj. Ĉiu kasto havis sian propran hereditan profesion, ne rajtis geedziĝi inter malsamaj kastoj, kaj precipe ĉiuj miksadoj inter Ŝudro kaj aliaj kastoj estis rigore prohibitaj. Estis specialaj leĝoj super la idoj de ŝudraj viroj kaj virinoj el aliaj kastoj. Ekzemple, oni donis la hontigan titolon "Ĉandalo" al la infano naskiĝinta de ŝudra viro kaj bramana virino. La stato de Ĉandaloj estis la plej mizera kaj ili estis konataj kiel "ne tuŝeblaj homoj" ĉar oni ne permesis ilin kontakti kun la aliaj. De generacio al generacio, tiuj homoj faris la plej humilajn laborojn kiel portantojn de mortintoj, buĉistojn kaj ekzekutistojn. La kasta sistemo estis ne nur notita en leĝoj, sed ankaŭ neeviteble troviĝis en religiaj doktrinoj kaj reguloj. En la meza regno oni rigore plenumis la kastan sistemon sub la potenca influo de Bramanismo.

210
Esperanta novaĵo / La 64-a elsendo de Retradio BRE
« je: marto 21, 2014, 01:37:39 ptm »
Retradio 64/2014-03-23
 Saluton, karaj amikoj!
 Nun ni ekdisaŭdigis la 64-an elsendon de Retradio BRE je la adreso: http://www.budhano.cn/podkasto/?p=1633
Ĉiuj samideanoj estas bonvenaj!

Elsendlisto
 Budhisma sutro
 21. Metodo por havi plian filon
 22. Komerco per kalambako
 Budhismaj rakonto
 3-3. La rakonto de iu malkontenta monaĥo
 Budhisma muzko
Ĉanto de matena sonorigado
 Budisma scio
 Demandoj 20-26 de ĉapitro 1
 Valora homa vivo
 Reĝo kaj Arba feo

Bonan aŭdeblecon al vi!

Paĝoj: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 [14] 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 ... 33